اصلاح باغهای میوه دانه دار( سیب)

منظور از اجرای این پروژه نظارت بر اجرای عملیات داخل باغ است که بشرح زیر

می باشد:

عملیات اجرائی:

1. هرس باردهی درختان سیب:

درخت سیب اگر هر سال هرس نشود شاخه های جوان بارده اولیه زود پیر می شوند و میوه های آنها نیز ریز و نامرغوب خواهند شد لذا با هرس صحیح و رساندن نور کافی به داخل تاج درخت همواره شاخه های جوان قوی و پر بار و میوه با رنگ پذیری مطلوب حاصل خواهد شد و از این طریق از پیری زود رس درخت نیز جلو گیری می گردد.

اصول کلی در هرس درختان سیب این است که اگر شاخه جوانی چند سال عمر کرده و بار داده باشد آن شاخه پیر شده و باید حذف گردد وباید شاخه جوان دیگری جایگزین آن گردد.در درختان سیب،میوه معمولا روی شاخه های کوتاه به طول چند سانتی متر که شکل خاصی دارند و به آسانی از شاخه های بی بار تشخیص داده می شوند قرار دارد این شاخه های (بارده) بر خلاف شاخه های بی بار نسج ناصاف و پیچیده ای دارند که حامل جوانه درشت مرکبی در انتهای خود است که در مجموع رعایت موارد فوق به همراه نور کافی، آب و کود موجب افزایش محصول و کیفیت میوه خواهد شد.

 

 

 

2.       اصلاح فواصل کاشت:

            فواصل مناسب کاشت برای درختان دانه دار پایه بذری(6 × 6 ، 7 × 6 ، 5 × 6 متر) می باشد.

3.      حذف شاخه های مزاحم و خشک شده، آفت زده و مریض و شکسته برای حفظ و تامین سلامت میوه درخت.

 

4.       ایجاد شکل ویژه در بین شاخساره ها (حذف شاخه های مزاحم، نرک ها وحفظ شاخه های بارده و انتخاب شاخه های حامل جوانه های بارده بازاویه بازتر نسبت به شاخه اصلی، انتخاب یک شاخه قوی بعنوان محور اصلی).

 

 

5.      ایجاد تعادل بین اندامهای هوائی و ریشه.

 

جوان سازی درختان مسن در میوه های دانه دار:

انجام هرس جوان کردن در درختان سیب و گلابی بسیار موفقیت آمیز بو ده چون این درختان طبیعتا قوی هستند و ریشه قوی دارند و همیشه روی پوست آنها جوانه های خفته به صورت ذخیره وجود دارد که برای تجدید حیات درخت مناسب می باشند.

 

مبارزه با آفات و بیماریها:

 آفات و بیماریها می توانند محصولات کشاورزی را تخریب و یا نابود کرده ودر نتیجه باعث کاهش تولیدات کشاورزی گردد بنابراین برای مبارزه با آن با توجه به ارتباط محصول ، آفت ، خاک ، موجودات زنده مفید و شرایط جوی شناسایی شده و باغدار نسبت به مبارزه با آن اقدام می نماید. که در این رابطه باغدار موثرترین راه برای از بین بردن آفات و بیماریها که حداقل آسیب رابه انسان و محیط زیست برساند انتخاب می نماید. معمولا در باغات سیب سمپاشی های زیر ضروریست:

-          قبل از بیدار شدن درختان، سمپاشی با روغن ولک علیه کنه و شته زمستان گذران.

-          15 روز بعد از مرحله روغن زنی قبل از گل دهی سمپاشی با اکسی کلرور مس به منظور ضدعفونی عمومی درختان.

-          در زمان فندقه شدن میوه ها با استفاده از حشره کش ها و قارچکش ها علیه کرم سیب ، سفیدک و شته .

-          اوایل تابستان سمپاشی علیه مینوز – شپشک واوی – شته و کنه                     

اجرای طرح تغذیه باغهای سیب :

یکی از دلایل پائین بودن میزان محصول در باغات سیب عدم تشکیل میوه کافی یا بعبارتی پائین بودن مقدار میوه بندی می باشد. نظر به تأثیر مثبت عناصر ازت، روی و بر در جوانه زنی دانه گرده، رشد لوله گرده و نهایتاً تلقیح تخمک و افزایش میوه بندی محلول پاشی عناصر مذکور جهت افزایش تشکیل میوه ضرورت می یابد.

برای اجرای این موضوع کودهای اوره، اسید بوریک و سولفات روی را هر کدام به مقدار 5 در هزار در اواخر زمستان و اوایل بهار بهنگام قبل از باز شدن جوانه ها بر روی درختان محلول پاشی نمود.

از آنجائیکه زمان متورم شدن جوانه ها ی سیب در  مناطق مختلف متفاوت است بنابراین زمان محلول پاشی نیز بر حسب منطقه متفاوت خواهد بود ولی برای محصول سیب و گلابی یکسان می باشد. در طول بهار و تابستان محلول پاشی با کلرور کلسیم با غلظت 3 در هزار به مقدار 4 مرحله در افزایش کیفی و کمی محصول سیب مؤثر می باشد.

طرح چالکود :

چون وجود کربنات و رس در خاکهای کشور موجبات تثبیت و رسوب مواد غذایی را فراهم می کند لذا بایستی سعی شود که کودهای مصرف شده حداقل سطح تماس را با خاک داشته باشند چالکود یکی از بهترین روش برای این موضوع است که موجب کاهش سطح تماس کود با خاک شده و موجب افزایش غلظت کود در نزدیکی ریشه می گردد و رشد مطلوب درختان را فراهم می سازد.

 

 

 

 

روش اجرای چالکود:

برای هر درخت 2 تا 4 چاله به عمق 40 تا 50 سانتی متر و طول و عرض 40-30 سانتی در اطراف درخت با فاصله 1 تا 5/1 متر از تنه که در مسیر آب آبیاری  باشد ایجاد می نمایند. کودهای توصیه شده با کود دامی مخلوط و در اواخر زمستان در چاله جایگذاری می شوند و سطح بالای آن را با خاک پر می کنند این موضوع در بیشتر باغات سیب کشور اجرا می گردد.

نکات لازم برای اجرای طرح چالکود :

-          بهتر است چاله ها بتدریج و در طول زمستان آماده شوند.

-          چاله ها حتماً در مسیر عبور آب آبیاری انجام گیرد.

-          در صورت امکان کود ازته در دو یا سه نوبت مصرف گردد (تقسیطی) نوبت اول اوایل بهار داخل چالکود نوبت دوم زمان فندقه شدن میوه ها نوبت سوم یکماه قبل از برداشت .

بطور کلی در خصوص توصیه کود در درختان سیب بهتر است بر مبنای سن درخت، تجزیه خاک و یا برگ انجام گیرد.

 

 

روش نمونه برداری برگ از درختان برای تجزیه :

این عمل از طریق برگهای نورس واقع در ابتدای شاخه ها در ماه های تیر و مرداد به تعداد 4 تا 8 برگ از هر درخت جمعاً از 25 درخت د ر هکتار تهیه کرده و به آزمایشگاه تحویل می دهند.

علفهای هرز و حذف پاجوش ها :

عملیات صحیح کنترل علفهای هرز نیازمند شناخت دقیق و کامل گیاه، خاک و شرایط باغ می باشد. لذا جهت جلوگیری، کنترل و ریشه کن کردن برای اجرای برنامه صحیح و مؤثر مبارزه، شناسایی علفهای هرز اهمیت آنها و روشهای مناسب مبارزه و ادوات مورد نیاز ضرورت دارد که مهمترین روشهای مبارزه عبارتست از مبارزه های زراعی و مکانیکی شامل شخم زدن، کولتیواتور زنی، درو کردن قبل از ریزش بذور، سوزاندن در حاشیه ها و اطراف باغ و استفاده از روشهای شیمیائی (علفکش ها) که مناسبترین روش در باغات سیب کشور روش تلفیقی است یعنی استفاده از روشهاس مکانیکی و شیمیایی ضمناً در مرحله شروع فعالیت پاجوش ها قبل از اینکه بحالت جنبشی دربیآید باید آنها را کمی از داخل خاک قطع و دور تنه را تمیز نمود. بیل زدن در فصل پائیز یا بهار هم کرم سفید ریشه سیب را نابود می کندو هم موجب تمیز نگه داشتن کف باغ از علفهای هرز مانع جلب حشرات و تخم ریزی آنها می گردد، جمع آوری و نابودی سیب های ریخته شده در پای درختان نیز موجب کاهش آفات و بیماریها می گردد.

 

آبیاری باغات سیب :

روشهای آبیاری در باغات سیب بصورت جوی پشته، شیاری، کرتی، نواری، طشتکی و بارانی (زیر درخت) میکرو (قطره ای) امکان پذیر می باشد.

در آبیاری باید طوری عمل نمود که آب به طوقه درخت نرسد لذا روش جوی پشته و یا قطره ای مناسبترین روش خواهد بود.

در استفاده از سایر روشها باید طوری عمل نمود که تنه درخت با یک مرز خاکی محافظت گردد. تشخیص موقع مناسب آبیاری و مقدار آب مورد نیاز درخت بستگی به سن درخت ، مرحله رشد ، قدرت باروری و اقلیم دارد.

یکی از وظایف مهم باغداران آگاهی صحیح از کاربرد مؤثر فرآیندهایی است که در گرده افشانی و تشکیل میوه دخالت دارند تلقیح گلهای سیب 95 درصد بوسیله حشرات بخصوص زنبور عسل انجام می گیرد.

استفاده از زنبور عسل در باغات سیب برای گرده افشانی:

نقش و اهمیت زنبور عسل در افزایش تولید محصول سیب از طریق انتقال گرده گل بسیار حائیز اهمیت  می باشد. در این خصوص حشرات گرده افشان بویژه زنبور عسل نقش مهم و بسزائی در باروری و بالا بردن تولید در باغات سیب با جابجائی گرده های گل دارند که این موضوع در باغات سیب بزرگ دنیا با دعوت از زنبور داران با کندوهای خود بداخل باغات در فصل گلدهی انجام می گیرد. استفاده از کندو موجب لقاح کامل گل شده و در نتیجه دانه بوجود آمده از این لقاح بسیار قوی بوده و تولید میوه مطلوب و با کیفیت بالا را حاصل می شود در غیر اینصورت دانه حاصل ضعیف و ناقص بوده که بعداً موجب ریزش میوه خواهد بود و محصول کاهش چشمگیر خواهد داشت.

-          مناسبترین زمان استقرار کندو در باغات سیب هنگامی است که اولین گلهای درختان ظاهر می گردد.

-          تعداد کندوی مورد نیاز هر هکتار باغ میوه با توجه به تراکم درخت و جمعیت کندو از 2 تا 4 کندو پیشنهاد می گردد.

-          محل استقرار کندو در قسمت آفتابگیر و دور از سایه در باغ انتخاب گردد.

-          در فاصله 500 تا 1000 متری محل استقرار کندوها حوضچه یا منابع آب آشامیدنی تمیز و بدون آلودگی وجود داشته باشد در استفاده از حوضچه های آب تعدادی شاخه های خشک را بر روی آب قرار میدهیم.

-          در مناطقی که بیماری آتشک مشاهده گردد نباید از کندو استفاده شود چون در این حالت زنبور ناقل بیماری خواهد بود.

-          ضمنا در مقاطع مختلف از طول سال آموزش های لازم برای باغداران و بهره برداران به شرح ذیل ضروریست.

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه:

سیب از جمله اولین میوه هایی است که بشر از دوران ماقبل تاریخ و شروع دوران کشاورزی شناخته و مورد استفاده قرار داده است.سیب در دنیا در عرضهای شمالی و جنوبی 30 تا 60 درجه گسترش دارد و در ادیبات ایران زمین نیز به این درخت زیبا و میوه ی مطلوب اشاره گردیده است.

سیب تا چند سال اخیر به عنوان یک محصول تجاری محسوب نمی شد ولی بعد از احداث راههای ارتباطی بین مراکز عمده ی تولید و بازارهای مصرف و پی بردن به محسنات بهداشتی و غذایی آن و بالاخره به وجود آمدن صنایع تبدیلی ،سیب به صورت یک محصول عمده ی اقتصادی در جهان شناخته شده و در ایران نیز به صورت تجاری کاشته شد و محصول آن به بازارها عرضه گردید.به ویژه با ورود ارقام جدید و احداث نهالستانهای سیب با پایه های رویشی در کشور و محدودیت منابع آب و خاک،استفاده از این نوع درختان میوه ی پاکوتاه می تواند در سطح کمتر مقدار میوه ی بیشتری را تولید نماید که یکی از مسائل عمده در باغداری نوین کشور،استفاده از این روشهاست.

دستورالعمل رعایت اصول صحیح باغداری شامل آبیاری،انجام به موقع عملیات باغداری(شخم و دفع علفهای هرز)،تغذیه ی متعادل درختان،رعایت مسائل بهداشتی(ابزار کار)،تهیه ی نهالهای سالم،استفاده از پیوندک با ارقام تجاری،مبارزه با آفات و بیماریها،انتخاب محل مناسب باغ(به دور از سرما و باد) و رعایت مسائل برداشت و پس از برداشت و نهایتاً حمل و نقل تا بازار فروش،از نکاتی است که باغداران می بایست رعایت کامل نمایند.

 

 

فصل اول:

 

توصیف پایه ها

مقدمه:

ریشه ها و قسمت پایینی ساقه ی درخت(پایین ناحیه ی پیوند)،پایه نامیده می شود.

استقرار پایه در خزانه اولین مرحله در تکثیر درختان می باشدو سپس ارقام انتخابی با استفاده از عمل پیوند روی پایه ی مورد نظر تکثیر می شوند.به دلیل ایجاد تفرق صفات،با استفاده از بذر نمی توان به مشخصات مشابه رقم مورد نظر دست یافت.چرا که نهال جدید صفاتی را از والدین خود کسب می کند و این خصوصیت جدید دارای شاخصه های ژنتیکی متفاوتی است و به همین دلیل لازم است که هم رقم و هم پایه،از طریق رویشی تکثیر شوند.

انواع پایه ها:

دو نوع پایه ی سیب وجود دارد.یکی پایه ها ی بذری که از طریق جنسی تکثیر می شوند و دیگری پایه های رویشی که از طریق غیرجنسی(رویشی)از گیاه مادر تکثیر می شوند.

1 – پایه های بذری:

این پایه ها از رشد بذور ارقام خاص سیب به دست می آیند و یا به صورت انتخاب تصادفی از بذوری که پس از فرآوری میوه ها حاصل می شوند،استحصال می گردند.پایه های بذری دارای منابع ژنتیکی ناشی از والدین خود بوده و نتاج حاصله متنوع می باشند.

 

 

 

2 – پایه های رویشی:

این پایه ها با روش غیر جنسی(رویشی)،تکثیر می شوند.روش غیر جنسی شامل خوابانیدن کپه ای،قلمه(چوب سخت و چوب نرم) و کشت بافت می باشد.مشخصات گیاهان حاصل،شبیه والد مادری شان است.

مشخصات پایه ها:  

هر پایه دارای مشخصات متمایزی از سایر پایه ها می باشد.مهمترین این شاخصه ها از نظر تولید تجاری عبارتند از:

1 – درجه ی پاکوتاهی

2 – پیش رسی

3 – میزان تولید

4 – مقاومت به سرما

 5 – مزایا

 6 – مقاومت به بیماریها

 7 – سازگاری به خاک و منطقه

برخی از این شاخصه ها به راحتی به رقم(پیوندک)منتقل می شوند.تعدادی از این شاخصه ها در برخی از ارقام بهتر از سایر ارقام بر روی یک پایه مشخص نمایان می شوند.

 

 

توجه:

از این نگاه می توان پایه ها را به شکل زیر نیز دسته بندی نمود:

1)پایه های پاکوتاه کننده:

"ام 9 " و " ام26 " ،توان رویشی رقم را بسیار محدود کرده و نیاز به سیستم داربستی دارند.به همین دلیل تعداد درخت در واحد سطح افزایش و تولید در هکتار نیز افزایش    می یابد.در دو سال اول استقرار،باغدار باید با مهارت و پشتکار شاخه های نیمه خشبی را روی سیستم داربستی هدایت کند.بنابراین،شاخه ها توسط الیاف نخ و یا سیم نرم به صورت بازوهای مختلف به دو طرف تنه بر روی سه رشته سیم که در فواصل 50 سانتی متری تنظیم شده اند،گره زده و تثبیت می شوند.فرم این شاخه ها در طول پاییز خشبی شده و با شروع فصل رویشی جدید در همان فرم تربیت شده باقی می مانند.

2)پایه های نیمه پاکوتاه کننده:

ام ام 106

تذکر:

پایه ی ام ام 106،بسیار حساس به پوسیدگی طوقه است.چنانچه برای بار اول اقدام به خرید نهال پیوندی بر روی پایه ی رویشی می کنید و اولین کار خود را در احداث باغ با پایه ها ی رویشی تجربه می کنید،از پایه های رویشی دیگر مانند ام ام 111 استفاده کنید.

3)پایه های پر رشد:

ام ام 111

توجه:   

  این پایه نسبت به سایر پایه های موجود در بازار پر رشد تر است ولی شعاع سایه گستر آن همواره 10 درصد از پایه های بذری کمتر است.

مقاومت به خشکی آن خوب و سطح تحمل بالایی نسبت به بیماری پوسیدگی طوقه دارد.ضمنا" ماندگاری این پایه از سایر پایه های رویشی موجود بیشتر است و نیازی به سیستم داربستی ندارد.توصیه می شود شاید در شرایط عمومی ایران،از پایه های رویشی متوسط رشد و پر رشد که نیاز به سیستم داربستی ندارند،استفاده شود.

 

اصول و فنون احداث و مدیریت باغ سیب:

1- مراحل قبل از کاشت و  بررسی های اولیه قبل از احداث باغ:

1- عوامل اقلیمی:

توصیه می شود که اینگونه اطلاعات از نزدیکترین ایستگاه هواشناسی تهیه شود،       نظیر: برآورد میانگین بلند مدت نزولات سالانه (30 سال)،حداقل و حداکثر دمای مطلق،ارتفاع از سطح دریا،تعداد روزهای یخبندان،آمار وقوع تگرگ و توزیع زمانی آن در شعاع 50 کیلومتری (چنانچه آمار وقوع تگرگ در منطقه بالا است،توصیه می شود حتما" از تور ضد تگرگ استفاده شود)،بررسی وقوع بادهای موسمی یا فصلی،تعیین دوره ی زمانی غالب وزش باد،جهت و شدت باد،مطالعه ی این عوامل از نظر انتخاب سیستم کاشت،داربستی یا آزاد،انتخاب نوع پایه ی رویشی،انتخاب رقم و نوع تربیت و احداث سیستمهای زنده و غیرزنده بادشکن برای درختان حائز اهمیت است.

2- بررسی وضعیت آبهای زیرزمینی:  

تعیین کیفیت آب از نظر املاح و شوری،اسیدیته،برآورد دبی یا حجم آب موجود به ویژه در ماههای خرداد تا مهر ماه که نیاز به آبیاری وجود دارد.

پس از بررسیهای فوق روش آبیاری بررسی و تعیین می شود و ضرورت احداث استخر برای ماههای گرم و خشک مشخص تر می شود.آبیاری قطره ای،اقتصادی ترین روش در بلند مدت است.

3- مطالعه توپوگرافی:  

تعیین وضعیت زمین از نظر درصد شیب،جهت شیب(شمالی،جنوبی)،وجود پستی و بلندی،نقشه برداری و قطعه بندی.

4- بررسی بیماریها،آفات و تنشهای محیطی در منطقه:

این بررسیها بایستی با مطالعه وضعیت باغات سیب موجود در منطقه و در اطراف قطعه مورد نظر صورت گیرد.مراجعه به مراکز تحقیقاتی نزدیک استان و بازدید از باغات الگویی که در تعدادی از ایستگاههای تحقیقاتی در سطح کشور وجود دارد،بسیار مفید و شاید الزامی است.

5- بررسیهای خاکشناسی:

زدن پروفیل در چندین نقطه،بسته به مساحت کل و مساحت قطعات،جهت تعیین عمق خاک و انجام آنالیز فیزیکی و شیمیایی خاک در سه عمق 0-30 ،30-60  و 60-100 سانتی متری.

6- انتخاب رقم: 

 با توجه به اطلاعات به دست آمده از شرایط اقلیمی،بررسی وضعیت آبهای زیرزمینی،مطالعه ی توپوگرافی بررسی بیماریها،آفات و تنشهای محیطی و در نهایت بررسی خاکشناسی،اقدام به سایر بررسیها جهت انتخاب رقم می گردد.

7- بررسیهای اقتصادی محصول(ارقام تجارتی):

با در دست داشتن اطلاعات فوق می توان اقدام به تهیه ی لیست مهمترین ارقام تجارتی سیب کرد.کسب اطلاعات اقتصادی و تعیین سطح قیمت محصول ارقام مختلف در زمان عرضه به بازار الزامی است.این اطلاعات تقریبا"به راحتی از مراکزی همچون میادین میوه و تره بار،بنگاههای صادراتی،سلف خرها و باغبانهای ورزیده و آگاه قابل تهیه است.سایر عوامل جانبی که در برآورد قیمت محصول نقش دارند،عبارتند از:موقعیت مکانی باغ نسبت به بازارهای عمده ی مصرف،وجود تعاونیهای تولید فعال و متشکل،وجود امکانات اولیه ی صادرات،وجود کارخانه های فرآوری آبمیوه،کنسانتره و کمپوت سازی.

8- شناخت خصوصیات ارقام تجاری: 

ارزیابی ارقام تجارتی توسط محققین باغبانی در ایستگاههای تحقیقاتی وابسته به موسسات تحقیقاتی وزارت جهاد کشاورزی در مهمترین مناطق پرورش سیب کشور انجام شده و نتایج به دست آمده در پایان هر مرحله به صورت گزارشات تحقیقاتی منتشر              می شود.بنابراین در انتخاب رقم پس از ارزیابی های اقتصادی حتما" از نظرات کارشناسان مراکز تحقیقاتی اطلاع حاصل نمایید.

انتخاب رقم از دیدگاه ظرفیتهای ژنتیکی رقم از نظر صفات کیفی میوه و توان تولید یا عملکرد مد نظر قرار می گیرد.سایر صفات بسیار مهم در انتخاب رقم،نیاز سرمایی،وضعیت رقم از نظر بازار پسندی،کیفیت میوه،عملکرد،سال آوری،مقاومت به بیماری های رایج منطقه می باشند.

 

 

9- انتخاب ارقام تجارتی از نظر زمان رسیدن:   

هر باغدار با توجه به کلیه ی شرایط مربوط به منطقه مورد نظر،با در دست داشتن کلیه ی اطلاعات فوق و با توجه به ابعاد سطح زیر کشت خود،بایستی جهت احداث باغ اقدام به برنامه ریزی نماید.این برنامه ریزی شامل انتخاب ارقام تجارتی از نظر زمان رسیدن،ارقام زودرس،میان رس و دیررس،با توجه به عوامل ذکر شده صورت می گیرد.

فهرست مهمترین ارقام تجارتی که هر چند بخشی از آنها توسط بخش خصوصی وارد شده و تحقیقات باغبانی صفات میوه شناسی آنها را بررسی و از نظر عملکرد تایید کرده است،ارائه می نماید:

1- برابرن

2- گالا

3- فوجی

4- دلبار استیوال

5- گلدن یو-اس-آ

6- پینک لیدی

ارقام زیر در ارزیابی های کیفی و کمی چندسال اخیر،در شرایط کرج پاسخ خوبی داده اند:

1- گلاب کهنز

2- استارکینگ

3- گرانی اسمیت

4- رد دلیشز

5- گلدن اسموتی

6- گلدن دلیشز

7- جوناتان

باغهای زیادی به صورت پراکنده از کلیه ی ارقام فوق در مناطق مختلف عمده ی پرورش سیب کشور مانند سمیرم،دماوند،زنجان،ارومیه و خراسان رضوی،مشکین شهر و مراغه در سطوح قابل ملاحظه کشت شده است.

تعداد زیادی از ارقام زودرس،میان رس و دیررس،بومی و خارجی مراحل مقدماتی ارزیابی خود را در شرایط کرج سپری کرده و کیفیت و عملکرد بالایی را نشان داده اند.این ارقام در سال های آینده پس از انجام آزمایشات مقایسه ی ارقام منطقه ای معرفی خواهند شد.

10- انتخاب پایه:     

یکی از مهمترین تصمیمات احداث کننده ی باغ همزمان با انتخاب رقم نوع پایه ای است که رقم تجارتی انتخابی بر آن پیوند شده باشد.

اولین توصیه:

به هیچ عنوان از پایه ی بذری استفاده نکنید،زیرا با مشکلات زیر مواجه خواهید شد:

1- دوره ی جوانی بلند مدت نهال های بذری باعث تاخیر در شروع گلدهی و باردهی اقتصادی و در نتیجه تحمل خسارت به دلیل عقب افتادن 4 تا 5 ساله در تولید محصول و بازگشت سرمایه خواهد شد.

2- ایجاد ناهماهنگی بین درختان مختلف یک رقم مشخص در اندازه ی تاج یا شعاع سایه گستر،ارتفاع درخت،قطر تنه و تحمل

3- تولید میوه های غیرهمشکل و ایجاد غیریکنواختی زیاد از نظر اندازه و وزن میوه ی تولید شده در درختان مختلف متعلق به همان رقم

4- ایجاد مشکل در تربیت و فرم دهی درختان به ویژه در سیستمهای تربیتی نوین مانند اسپیندل

ایجاد مشکل در مکانیزه کردن عملیات هرس،برداشت و محلول پاشی ها و سم پاشی ها و سایر عملیات

5-  تولید پاجوش زیاد

ایجاد مشکل بازاریابی و رقابت در بازارهای داخلی و هرچه سخت تر شدن فراهم سازی زمینه صادرات برای عرضه در بازارهای خارج از کشور

کاهش درآمد بلند مدت و غیراقتصادی شدن باغات احداث شده

11- فهرست پایه های رویشی قابل توصیه:  

با توجه به تحقیقات انجام شده در شرایط فعلی پایه های زیر توصیه می شوند:

پایه های پاکوتاه کننده:ام9،ام26،ام ام 106،ام ام 111

12- خرید نهال استاندارد:

1)حتی الامکان از نهالستانی خرید نمایید که کمترین فاصله را با محل احداث باغ دارد.

2)حتی الامکان از نهال دو ساله با انشعابات لازم،3 تا 5 انشعاب با فاصله مناسب بین انشعابات،10 تا 15 سانتی متر،خریداری شود،در صورت استفاده از نهال یک ساله،باغدار مجبور به دو سال انتظار بیشتر برای رسیدن نهال به فرم مطلوب خواهد شد.

3)ارتفاع نهال حدود 120 تا 180 سانتی متر و با قطر بیش از 8 تا 12 میلی متر باشد.به هر شکل نهالهای با ارتفاع کم،تعداد انشعابات کم و قطر کمتر از 7 میلی متر ضعیف محسوب شده و اکیدا" توصیه می شود از خرید این نوع نهالها جهت احداث باغ سیب پرهیز شود.ارتفاع زیاده از حد بلند برای نهال،بیش از دو متر،یک صفت منفی محسوب می شود،زیرا نشان می دهد که نهال مربوطه در خزانه به گونه ی افراطی تغذیه و آبیاری شده و بنابراین رشد بخش هوایی نهال از رشد دستگاه ریشه ای بیشتر است.وجود این شرایط به معنای عدم تعادل در فیزیولوژی گیاه است،زیرا بخش هوایی نهال به اندازه ی کافی چوبی نشده و همزمان از بخش لنگرگاهی محکمی برخوردار نیست.

4)از خرید نهالهای ضعیف،نامرغوب و نهالهای بیش از حد قوی نیز خودداری شود.

5)یک نهال خوب که با مدیریت صحیح علمی تولید می شود دارای انشعابات لازم به صورت اسپیرال در اطراف تنه خواهد بود.در حقیقت نهالستان موظف به ایجاد شکل دهی و دادن فرم تربیتی اولیه است.

6)تعداد ریشه به خصوص ریشه های کوتاه باید بیش از 10 ریشه باشد.

7)طول ریشه از 8 تا 10 سانتی متر مطلوب است.

8)از اصالت ژنتیکی و عدم اختلاط با سایر ارقام و نیز سلامت نهال اطمینان حاصل شود،به این منظور نهال باید از نهالستانهایی تهیه شود که گواهی اصالت ژنتیکی و گواهی سلامت و بهداشت ارائه می دهند.لذا ترجیحا" به نهالستانهایی مراجعه کنید که از سوی موسسه کنترل و گواهی بذر تایید شده اند.از خرید نهال سیب بر پایه ی بذری خودداری شود.بحران نشاء در گیاهان پیر به مراتب زیادتر از نهال جوان یک تا دو ساله است و هر چه قدر گیاه سن بیشتری داشته باشد،میزان گیرایی آن کمتر است.لذا این باور غلط که نهال با سن بیشتر از دو سال،زودتر به محصول می رود،را باید کاملا" فراموش کرد.   

2- مرحله ی احداث باغ:

 1) شروع عملیات برای کاشت:

نقشه برداری و قطعه بندی زمین را انجام می دهیم.زمان انجام عملیات آماده سازی زمین،نهر کنی یا چاله کنی اواخر پاییز- اوائل زمستان،در مقاطع زمانی که شرایط جوی زمین در وضعیت گاورو باشد.

2 ) آماده سازی زمین:

  سنگ برداری سطحی،بوته کنی،حذف برآمدگی ها و تسطیح اولیه

* عمق شخم:

عمق شخم بستگی به رشد ریشه و چگونگی توزیع ریشه در پایه ی انتخابی دارد.برای مثال،توزیع ریشه ها در  پایه ی "ام 9" سطحی است.حجم و عمق رشد ریشه در پایه ی ام ام 111 بیشتر از سایر پایه های رویشی است.عمق شخم بسته به بافت خاک،سبک،متوسط و سنگین،و تامین تهویه لازم برای رشد ریشه متفاوت خواهد بود.

نوع ساختمان ریشه های پایه های مختلف در خاک با بافت ایده آل:

ام ام 111 : عمق 60 تا 70 سانتی متر

ام 26 ، ام9 : عمق 40 سانتی متر

   * نحوه ی شخم استقرار :

با توجه به وضعیت پروفیل خاک بهتر است شخم عمیق فراگیر و یکنواخت باشد.اگر عمق شخم نسبت به زمینهای مجاور بیشتر باشد،زهاب آنان به سوی زمین ما سرازیر می گردد و ریشه ها را در وضعیت نامطلوبی قرار می دهد.در این شرایط احداث کانال زهکش در پیرامون زمین و در عمق مطلوب ضروری است.اگر شرایط خاک متوسط است،بایستی آن را با تهیه و انتقال مواد آلی مانند کود گاوی و بقایای گیاهی پوسیده و زیر خاک کردن آن مواد معدنی (فسفر،پتاسیم و کلسیم) لازم گیاه را در دسترس ریشه قرار داد.

*خاک،شخم و تهویه:

در خاکهای سبک شخم 40 تا 50 سانتی متر کافی است.در خاکهای سنگین می توان شخم به عمق 70 تا 100 سانتی متر بدون برگرداندن خاک انجام داد.

*لایه ی نفوذ پذیر در عمق:

اگر چنین لایه ای تا عمق 100 سانتی متری هم باشد،در دراز مدت موجب مشکلات مختلف مانند عدم فیلتر شدن آب،خفگی ریشه و یا ایجاد سمیت برای گیاه گردد و در دراز مدت شرایط رشد را به مخاطره می اندازد.لذا توصیه می شود توسط ریپر یا ریپونتاتور لایه ی نفوذناپذیر در عمق را شکست تا زهاب دفع شده و شرایط مناسب تهویه برای تنفس ریشه تامین گردد.

*چاله کنی:

حفر چاله به عمق 60 تا 80 سانتی متر را همراه با 20 سانتی متر دیگر ادامه می دهیم و 20 سانتی متر زیرین را با سنگ درشت در پایین و ریز در بالا و ماسه بر روی آن جهت انجام زهکشی می پوشانیم.این عملیات به منظور ایجاد تهویه خاک و جلوگیری از اشباع خاک و تماس مستقیم ریشه با آب صورت می گیرد.

(70*70*70)تا عمق 100 سانتی متری مخلوط خاک و کود دامی در عمق چاله ها

* نهرکنی:

جهت ردیفها،به عمق 60 سانتی متر و به عرض 40 سانتی متر

3)زمان کاشت:

بهترین زمان احداث باغ و جابجایی نهال مرحله ی خواب فیزیولوژیکی گیاهان پس از خزان کامل تا قبل از بیدار شدن گیاهان است.بهترین زمان کاشت،اواخر پاییز-اوایل زمستان است،مگر در نقاطی که دارای زمستانهای بسیار سخت و دوره ی یخبندان طولانی با حداقل درجه مطلق بسیار پایین هستند.

4)انتقال نهال:

قبل از انتقال نهالها به باغ نام رقم بر روی اتیکتهای مخصوص در دسته های 25 تایی و با دستمال الیافی مرطوب و با دقت تمام در مخلوط شدن ارقام انتقال صورت گیرد و چنانچه بین خرید تا کاشت فاصله زیاد باشد،بهتر است در سردخانه در دمای یک درجه سانتی گراد قرار گیرند.نهالها از زمان تحویل تا کاشت نباید در معرض تابش مستقیم آفتاب،در دمای انجماد و یا وزش شدید باد قرار گیرند.نهالها در حین انتقال در کامیون باید توسط یک پوشش نایلونی محافظت شوند.به ویژه ریشه ها در گونی و یا تنظیف مرطوب قرار گیرند.در هر شکل توصیه   می شود در زمان نگهداری و انتقال،نهالها  در دمای انجمادصفر درجه قرار نگیرند تا از آسیب به نهال جلوگیری شود.نهالها چه در طول انتقال به باغ و چه قبل از کشت،نباید در معرض باد شدید و تشعشع مستقیم آفتاب قرار گیرند.

 

5) فواصل کاشت:

عوامل مختلفی در تعیین فاصله کاشت نقش دارند.این عوامل عبارتند از:

اجازه ی نفوذ نور به بخشهای مختلف تاج،عبور ماشین آلات از میان باغ،نوع فرم تربیت درخت،کولتیوار(پررشد یا کم رشد)،پایه(پررشد یا کم رشد)،حاصلخیزی و وضعیت خاک.

فاصله ی کاشت انتخابی بستگی به رقم انتخابی و پایه ی مربوطه دارد.برای مثال رقم پررشد گلاب در صورت پیوند بر پایه ی رویشی ام ام 111 از سایه گستر به نسبت بزرگی برخوردار خواهد بود.در نقطه ی مخالف چنانچه ارقام اسپور با تاج محدود و فشرده بر پایه های پاکوتاه کننده مانند:ام9 و ام26 پیوند شوند،حجم تاج بیش از حد کوتاه شده و حالت درختچه به خود می گیرند.پس از انتخاب رقم با مشاورین باغبانی تماس گرفته و اطلاعات لازم را کسب نمایید.

*  مشخصات فنی داربستها و روسیمی کردن سیب در باغات با پایه های رویشی:

1- در طول ردیف هر 150 متر طول یک پایه ی قوی با لوله آهنی 2 اینچ نیاز است.

2- در ازای هر 12 متر یک پایه با استفاده از لوله آهنی 1 اینچ

3- ارتفاع هر پایه 2.5 تا 3 متر

4- عمق هر پایه داخل بتون 70 سانتی متر

5- سیم برای ردیف از جنس گالوانیزه با نمره ی 4

6- تعداد ردیفهای سیم گالوانیزه 4 ردیف

7- ردیف اول به فاصله ی 80 سانتی متر از کف زمین

8- ردیفهای دوم ،سوم و چهارم هر کدام به فاصله ی 50 سانتی متر

9- نخ مورد استفاده برای بستن شاخه ها به سیم از جنس پنبه

در صورتیکه به جای لوله های آهنی از نبشی استفاده شود سایز مناسب نبشی نباید از 8 بیشتر باشد.

6)کاشت:

از مهمترین مسائل مورد توجه به هنگام کاشت،هرس ریشه قبل از کاشت است که معمولا" به دلیل اینکه در زمان انتقال نهال از خزانه ریشه ها آسیب دیده و می شکنند،صورت می گیرد.در این شرایط باید بخشهای آسیب دیده را بلافاصله از محل شکستگی ریشه با ایجاد کمترین سطح برش،هرس کرد.ضمنا" هرس افراطی ریشه صحیح نیست،زیرا اعضای مسن تر گیاه منبع ذخیره هیدراتهای کربن هستند و در گیرایی و رویش بعدی نهال پس از انتقال نقش اساسی دارند.بنابراین زیاده روی در هرس ریشه در گیاه ایجاد تنش کرده و ادامه ی رشد را به مخاطره می اندازد.به هر شکل،ریشه ها باید سالم و کامل باشند،هر چند که از تارهای ریشه ای ظریف برخوردار باشند.قبل از کاشت،ریشه ی نهالها در محلول بنومیل 30 در هزار به مدت 3 تا 4 دقیقه غوطه ور و سپس در محل نهالستان ضدعفونی شوند.چنانچه عملیات کاشت طولانی شد،بایستی نهالها را در یک گودال که در سایه کنده شده قرار داده و روی بخش پایین نهال و ریشه ها را با خاک پوشاند.مهم ترین مساله در زمان کاشت،رعایت کاشت از محل یقه ی قبلی است.عمق گودال هر چه باشد،محل یقه ی جدید در زمان کاشت در باغ، باید همان سطح یقه ی قبلی دوره ی نونهالی در نهالستان باشد.یعنی محل یقه در باغ نبایستی با محل یقه در نهالستان تفاوت پیدا کند.به هر شکل،محل پیوند به هیچ عنوان نباید زیر خاک قرار گیرد.خاکی که به دور ریشه ریخته می شود،باید خشک و خوب خرد شده باشد تا رشد ریشه را تسریع کند.برای جلوگیری از تماس مستقیم آب با تنه باید اطراف طوقه به صورت تشتکی آبیاری شود.استفاده از قیم در سال اول الزامی است تا از خوابیدگی و شکستن نهال در شرایط بادهای شدید جلوگیری شود.پس از کاشت نهال،بایستی آبیاری صورت گیرد.توصیه می شود به ویژه برای ارقام جدید تجاری سیب،با مراجعه به مراکز تحقیقاتی،از رقم گرده افشان مناسب آنها مطلع شوید.در صورت وجود آفت خرگوش،توری سیمی در 50 سانتی متری پایین تنه پیچیده شود و اگر زمین زهدار است،از احداث باغ چشم پوشی کنید.   

7)انتخاب گرده افشان:

توصیه می شود به ویژه در خصوص ارقام جدید سیب،با مراجعه به مراکز تحقیقاتی از رقم گرده افشان مناسب مطلع شوید.

کاشت یک گرده افشان بین هر 15 درخت توصیه می شود.استقرار گرده افشان بایستی در هر ردیف به صورت متناوب نسبت به ردیف مجاور صورت گیرد.انتخاب کولتیوارهای گرده افشان که همزمان با نهالها به بلوغ برسند و کاشت آنان از شعاع 20 متری زیادتر نشود.البته تا فاصله 100 متری نیز باروری خواهیم داشت،ولیکن میزان تولید تنزل پیدا می کند زیرا حشرات بارور کننده به منابع نزدیک تر می روند.به طور کلی می توان از ارقام گلدن دلیشز و رد دلیشز به عنوان گرده افشان استفاده کرد.

*استفاده از زنبور عسل در باغات سیب برای گرده افشانی:

نقش و اهمیت زنبور عسل در افزایش تولید محصول سیب از طریق انتقال گرده ی گل،بسیار حائز اهمیت می باشد.در این خصوص حشرات گرده افشان به ویژه زنبور عسل نقش مهم و بسزایی در باروری و بالا بردن تولید در باغات سیب با جابجایی گرده های گل دارند که این موضوع در باغات سیب بزرگ دنیا با دعوت از زنبورداران با کندوهای خود به داخل باغات در فصل گلدهی انجام می گیرد.استفاده از کندو موجب لقاح کامل گل شده و در نتیجه دانه ی به وجود آمده از این لقاح بسیار قوی بوده و تولید میوه ی مطلوب و با کیفیت بالا را حاصل می شود.در غیر این صورت دانه ی حاصله ضعیف و ناقص بوده که بعدها موجب ریزش میوه خواهد شد و محصول کاهش چشمگیری خواهد داشت.

- مناسب ترین زمان استقرار کندو در باغات سیب،هنگامی است که اولین گلهای درختان ظاهر می گردد.

- تعداد کندوی مورد نیاز هر هکتار باغ میوه با توجه به تراکم درخت و جمعیت کندو از 2 تا 4 کندو پیشنهاد می گردد.

- محل استقرار کندو در قسمت آفتابگیر و دور از سایه در باغ انتخاب گردد.

- در فاصله ی 500 تا 1000 متری محل استقرار کندوها،حوضچه یا منابع آب آشامیدنی تمیز و بدون آلودگی وجود داشته باشد.در استفاده از حوضچه های آب تعدادی شاخه های خشک را بر روی آب قرار می دهیم.

- در مناطقی که بیماری آتشک مشاهده گردد،نیاید از کندو استفاده شود،چون در این حالت زنبور ناقل بیماری خواهد بود.

- در مقاطع مختلف از طول سال آموزش های لازم برای باغداران و بهره برداران به شرح ذیل ضروری است.

8) فرم تربیت و نکات مهم در هرس:  

در صورت خرید نهال استاندارد دو ساله،باغدار با کمترین مشکل می تواند تربیت مورد نظر را ادامه دهد.مشخصات نهال استاندارد قبلا" ارائه شده است.بهترین فرم تربیت برای سیستم های غیر داربستی،"اسپیندل" 

است.دادن فرم تربیتی بعد از کاشت،یکی از کارهای عمده در باغ است که بایستی هر سال با دقت مدیریت شود.با توجه به نکات ذکر شده در خصوص تعداد انشعابات،آرایش و توزیع آنان در اطراف تنه از ارتفاع 50 سانتی متری به بالا،از قطع رئوس شاخه های انتهایی به ویژه لیدر انتهایی خودداری شود.در شرایط عمومی ایران،از پایه های رویشی متوسط رشد و پررشدکه نیاز به سیستم داربستی ندارند،استفاده شود.در صورت استفاده از سیستم داربستی در سالهای اول،حتما" شاخه های جانبی بر روی سیمها،با استفاده از نخهای الیافی،هدایت شوند.شاخه های موازی موجب سایه اندازی بر شاخه های پایینی شده و باید با انتخاب شاخه ای که در موقعیت و شرایط رشدی بهتری است،دیگری را حذف کرد.فواصل بین انشعابات حدود 15 سانتی متر در نظر گرفته شوند.از رشد      شاخه های هم سطح به صورت طوقه در اطراف تنه پرهیز شود.بین تنه اصلی و شاخه ها،یک بازو گذاشته و   زاویه ی آنها را از هم باز کرد.در سال اول برای فرم دهی،شاخه ها به کمک طناب با سیخک روی زمین کوبیده می شوند.برخی از وزنه استفاده می کنند.در سال بعد پس از چوبی شدن کامل شاخه ها و رسیدن به فرم مطلوب می توان وزنه ها و نخ ها را باز کرد.

در هرس نگهداری باید سعی شود از قطع رئوس انتهایی شاخه های جانبی به شدت پرهیز شود تا از تحریک جوانه های جانبی به رشد رویشی جلوگیری شود.برای کنترل ارتفاع، لیدر انتهایی را به طرف پایین خم کرده و با  نخ ببندید. هرس شاخه را در طول دوره ی رشد انجام نداده و به هر شکل از قطع شاخه های یکساله پرهیز کنید.این کار باعث تحریک گیاه به تولید نرک می شود.در عوض به جای این کار،محل قیچی زدن در طول شاخه را کمی پایین تر بیاورید تا به چوب دوساله برسید.برش را از همین محل انجام دهید.سال بعد مشاهده خواهید کرد که هیچ نرکی تولید نمی شود.فقط شاخه های دوساله را قطع کنید.

9)آبیاری:     

با تاکید بر استفاده از پایه های رویشی در سیستم نوین باغبانی به منظور کسب بیشترین راندمان اقتصادی در احداث باغ که برای 20 سال سرمایه گذاری انجام می شود،باغدار باید تمام سعی خود را معطوف به مدیریت باغ نماید تا بازگشت سرمایه در همان 5 سال اول بخش عمده ای از هزینه ها را جبران نماید.محدودیت شدید آب در اغلب نقاط کشور به ویژه از ماه خرداد به بعد،رها کردن سیستمهای قدیمی و سنتی آبیاری مانند آبیاری نشتی و یا غرقابی با هزینه های سرسام آور نیروی کار برای جوی و پشته ها به ویژه در مساحت های بیشتر از یک هکتار را غیر اقتصادی می کند.بنابراین،استفاده از سیستمهای آبیاری تحت فشار و آبیاری قطره ای عملا" در تمام نقاط کشور به بهترین وجه پاسخ داده است.حجم آبیاری با توجه به سن درخت،شدت تبخیر و تعرق که خود تحت تاثیر عواملی مانند طول و عرض جغرافیایی منطقه،ارتفاع و وضعیت شدت و مدت باد ،تشعشع،مدیریت سطح باغ بین ردیفها،تعداد ساعات آفتابی و ابری و درصدرطوبت نسبی است،قرار دارد.در این زمینه برای هر منطقه،با توجه به سن درختانجداول دور آبیاری برای هر باغ قابل تهیه است.فاصله ی نازل ها را باید از یقه دور کرد تا آب با تنه تماس نگیرد.چنانچه از سیستم آبیاری قطره ای استفاده می شود،نازلها بایستی در فاصله ی مطمئن 20 تا 25 سانتی متری تنه قرار گیرند.طبیعتا" در تابستان باید دور آبیاری را زیاد کرد،اما حجم آبیاری را باید کاهش داد.محاسبات انجام شده نشان می دهند که آب مورد نیاز برای سیب درختی به روش آبیاری      قطره ای،در اصفهان،خراسان و کرج به ترتیب برابر با 2500،2400 و 3400 تا 7000 متر مکعب است.

10)تغذیه: 

مواد آلی که هر سال تحت شکل شاخه های هرس شده و میوه های تولید شده در یک باغ ایجاد و از آن گرفته می شود،بایستی تحت شکل مواد معدنی،کودهای شیمیایی و یا مواد آلی جهت معدنی شدن به خاک برگردانیده شوند تا از فقیر شدن خاک جلوگیری ب ه عمل آید.

در خاکهای سنگین،کودهای آلی مانند گاوی و بقایای گیاهی پوسیده کاه،کلش و برگ به مقدار 100 متر مکعب به صورت مخلوط با خاک سبک و در خاکهای سبک 75 متر مکعب کود آلی توصیه می شود.دادن خاک اره و ماسه خوب نیست.در مورد درختان بالغ،ازت،فسفر و پتاسیم به ترتیب 50،10 و 70 کیلوگرم در هکتار توصیه می شوند.کودهای معدنی پتاسه و فسفره را باید در عمق چاله ریخت ولی نباید در تماس با ریشه قرار گیرند.کود ازته قابل استفاده در قسمت سطحی خاک است.تعیین مقدار کود لازم کودهای فسفره،پتاسه و غیره بستگی به مقدار موجود هر یک از آنان در خاک دارد.

به طور کلی،در چند سال اول همان کود دامی کفایت می کند.هر چند که دادن کودهای معدنی از همان سالهای اول به مقدار کم توصیه می شود.با شروع باردهی سولفات آمونیوم به میزان 50 کیلوگرم در هکتار و سولفات پتاسیم 80 تا 100 کیلوگرم در هکتار مورد نیاز می باشد.

چنانچه باردهی خوب باشد، بهتر است در بهار کود دامی پوسیده همراه با اوره،سوپرفسفات تریپل و سولفات پتاسیم در محل سایه انداز درخت ریخته ولی باید آن را حتما" زیر خاک کرد.

11)تغذیه با عناصر کم مصرف:

سولفات مس 25 کیلوگرم در هکتار اواخر اسفند در محل ریشه،سولفات منگنز 200 تا 400 گرم در درخت،اسید بوریک 100 گرم در درخت اواخر اسفند در اطراف یقه و مجاورت ریشه زیر خاک کرد.

12) نگهداری یا داشت:

علفهای هرز:

عملیات صحیح کنترل علفهای هرز نیازمند شناخت دقیق و کامل گیاه،خاک و شرایط باغ می باشد.لذا،جهت جلوگیری،کنترل و ریشه کن کردن برای اجرای برنامه ی صحیح و موثر مبارزه،شناسایی علفهای هرز،اهمیت آنها و روشهای مناسب مبارزه و ادوات مورد نیاز ضرورت دارد که مهمترین روشهای مبارزه عبارت است از مبارزه های زراعی و مکانیکی شامل دیسک زنی،شخم،کولتیوارزنی،درو کردن قبل از ریزش بذور،سوزاندن در حاشیه ها و اطراف باغ و استفاده از روشهای شیمیایی(علف کشها)،که مناسب ترین روش در باغات سیب کشور روش تلفیقی است یعنی استفاده از روشهای مکانیکی و شیمیایی.بیل زدن در فصل پاییز یا بهار،هم کرم سفید ریشه ی سیب را نابود می کند و هم موجب تمیز نگهداشتن کف باغ از علفهای هرز شده و مانع جلب حشرات و تخم ریزی آنها می گردد.جمع آوری و نابودی سیبهای ریخته شده در پای درختان نیز موجب کاهش آفات و بیماری ها می گردد.آن چه که در کنترل علفهای هرز بایستی در نظر قرار داد نظافت روی خط به ویژه منطقه ی تشتک تا شعاع بیرونی سایه گستر است.

13)آفات مهم سیب:

الف)کرم سیب: 

در حال حاضر در منطقه ی شاهرود،بیش از 5 بار سمپاشی علیه این آفت صورت می گیرد.اولین آلودگیهای روی گلاب(10 اردیبهشت ماه)مشاهده می شود و بسته به منطقه تا آخر اردیبهشت و حداکثر دوم خرداد نمود می نماید.روی ارقام رد و گلدن دلیشز زمانیکه قطر میوه به 21.2میلی متر تا 22.4 میلی متر می رسد،مشاهده     می شود.درختان باید در زمستان (دی و بهمن)،با مخلوط روغن ولک2.5 درصد و زولون 1.5 در هزار سمپاشی شوند و جهت رسیدگی به نتایج قطعی بایستی در مرحله ی فندقه شدن میوه ها در بهار،در مرحله ی اول با گوزاتیون 1.5 در هزار و به فاصله ی یک هفته تا 10 روز بعد با اندوسولفان 2 در هزار اقدام به سمپاشی کرد.سمپاشی با فوزالون نیز برای مبارزه با کرم سیب می تواند موثر باشد

ب)پوسیدگی طوقه:

این بیماری قارچی بسیار خطرناک است و در صورت مشاهده ی عوارض،نهال مربوطه را باید به سرعت با توده ی خاک اطراف ریشه از محل خارج و منهدم کرد.سموم موجود قادر به کنترل بیماری نیستند.اضافه کردن محلولهای مسی به آب آبیاری تا اندازه ای کارایی دارد.توصیه می شود که با توجه به حساسیت پایه ی ام ام 106 از سایر پایه ها استفاده شود.در صورت استفاده از این پایه،کود و آب نباید در تماس با تنه قرار گیرند.چنانچه با توجه به سایر خصوصیات مثبت این پایه اصرار به احداث باغ توسط نهالهای پیوندی بر این پایه را دارید،می توانید با نهالستان هماهنگ کرده و محل پیوند را تا 10 سانتی متری بالاتر ببرید.برای جلوگیری از مشکلات بعدی باید از قیم محکم استفاده شود.ضمنا" در این شرایط رشد متوسط گیاه خاص این پایه کاهش بیشتری می یابد.

ج)آتشک: 

تنها راه مبارزه با این بیماری باکتریایی استفاده از ارقام و پایه های متحمل است.البته این بیماری بیشتر در گلابی مشکل آفرین است ولی در سیب هم بسته به پایه و رقم مشاهده می شود.به هر شکل شاخه های آلوده را از 20 سانتی متری زیر محل آلوده قطع و قیچی را با وایتکس ضدعفونی کرده و سپس اقدام به حذف شاخه های آلوده در درخت بعدی می کنیم.شاخه های آلوده را به بیرون باغ منتقل کرده و می سوزانیم.

د)کنه ی دو نقطه ای:

استفاده از گوزاتیون و اندوسولفان با غلظتهای استفاده شده برای کرم سیب می تواند جهت مبارزه در همان مقاطع زمانی علیه این آفت مورد استفاده قرار گیرد.

ه)شپشک واوی:

ارقام حساس به آن عبارتند از:جوناتان،گرانی اسمیت،گلاب،شیخ احمد،عباسی گرد،کمپوتی،شیخی،رضوانی و شفیع آبادی

و)شته:

گوزاتیون 1.5 در هزار یک تا دو هفته پس از تمام گل